تست سرعت سایت با PageSpeed و GTmetrix و Lighthouse | کدام بهتر است؟

مقدمه

سرعت سایت در سال‌های اخیر به یکی از مهم‌ترین معیارهای موفقیت در فضای وب تبدیل شده است. به همین دلیل، موضوعاتی مانند افزایش سرعت لود سایت، بالا بردن سرعت سایت وردپرس و بهینه‌سازی سرعت سایت وردپرسی به اصلی‌ترین دغدغه‌های مدیران وب‌سایت‌ها و متخصصان سئو تبدیل شده است. در چنین شرایطی، ابزارهای مختلفی برای تست سرعت سایت وردپرسی و تحلیل کیفیت بارگذاری صفحات طراحی شده‌اند. انتخاب درست بین این ابزارها، باعث می‌شود دلیل پایین بودن سرعت سایت را دقیق‌تر شناسایی کرده و راه های افزایش سرعت سایت های وردپرس را با برنامه‌ریزی بهتر اجرا کنیم.

معرفی PageSpeed Insights(پیج اسپید)

PageSpeed Insights ابزاری رسمی از گوگل است که با تحلیل سرعت سایت در دسکتاپ و موبایل، پیشنهادهای تخصصی برای بهینه‌سازی ارائه می‌دهد. این سرویس دارای شاخص‌هایی مانند Core Web Vitals است که شامل معیارهایی مثل LCP، CLS و INP می‌شود. این معیارها به‌طور مستقیم بر سئو و تجربه کاربری تأثیر می‌گذارند و اگر امتیاز شما در این بخش‌ها پایین باشد، رتبه سایت نیز کاهش می‌یابد. PageSpeed Insights علاوه بر سنجش سرعت، مشکلات اساسی مانند سنگینی جاوااسکریپت، تصاویر بدون بهینه‌سازی و اختلال در رندر اولیه صفحه را نمایش می‌دهد و به شما کمک می‌کند اولویت‌بندی اقدامات اصلاحی را انجام دهید.

یکی از ویژگی‌های متمایز این ابزار، نمایش داده‌های Field Data است؛ یعنی اطلاعات واقعی کاربران که از طریق Chrome UX Report جمع‌آوری می‌شود. این داده‌ها باعث می‌شوند بررسی سرعت سایت وردپرس بسیار دقیق و واقعی‌تر باشد. همچنین این سرویس یک ابزار تست سرعت سایت رایگان است و نیاز به ثبت‌نام یا اشتراک ندارد. به همین دلیل، بسیاری از کاربران هنگام تست سرعت سایت در گوگل، اولین انتخابشان PageSpeed Insights است. البته این ابزار در زمینه‌هایی مانند تست سرعت سایت ایرانی که کاربران داخل کشور هستند، محدودیت دارد؛ چون محل سرور تست قابل‌انتخاب نیست و همین موضوع نتایج را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

معرفی GTmetrix(جی تی متریکس)

GTmetrix را می‌توان یک ابزار سنجش سرعت سایت بسیار دقیق و حرفه‌ای نامید که برای توسعه‌دهندگان و متخصصان وب گزینه‌ای ایده‌آل به‌حساب می‌آید. این ابزار علاوه بر تحلیل کلی عملکرد سایت، گزارش waterfall نیز ارائه می‌دهد که در آن می‌توان روند لود فایل‌های مختلف مثل CSS، JS، تصاویر، فونت‌ها و… را به‌صورت خط زمانی مشاهده کرد. این قابلیت به‌صورت ویژه برای یافتن دلیل پایین بودن سرعت سایت مناسب است. از سوی دیگر، این ابزار امکان تست سرعت لود سایت از کشورها و سرورهای مختلف دنیا دارد که برای وب‌سایت‌هایی که مخاطب داخلی دارند، یک مزیت بسیار مهم است. به همین دلیل، کارشناسان سئو برای تست سرعت سایت وردپرسی ایرانی معمولاً از سرورهایی مثل هند یا آلمان استفاده می‌کنند که از نظر جغرافیایی به ایران نزدیک‌ترند.

GTmetrix در نسخه حرفه‌ای خود امکانات جذابی مثل ضبط ویدئو از فرایند بارگذاری صفحه، شبیه‌سازی سرعت اینترنت‌های متفاوت، و بررسی عملکرد سایت روی دستگاه‌های مختلف را هم ارائه می‌دهد. این ویژگی‌ها در سایت‌های تست سرعت سایت کمتر دیده می‌شود و به همین علت، GTmetrix یکی از اصلی‌ترین گزینه‌ها برای تحلیل عمیق فنی وب‌سایت‌هاست. بسیاری از کاربران هنگام تست سرعت سایت gtmetrix به طور دقیق متوجه می‌شوند که کدام فایل یا درخواست HTTP باعث افت سرعت شده است. این نکته برای کسانی که به دنبال راه‌های قطعی برای افزایش سرعت سایت‌های وردپرس هستند، اهمیت بسیار بالایی دارد. با این حال، برخی امکانات مهم این سرویس پولی هستند و برای دسترسی کامل نیاز به خرید اشتراک وجود دارد.

معرفی Lighthouse (لایت‌هاوس)

Lighthouse یکی از ابزارهای رسمی و متن‌باز گوگل برای ارزیابی کیفیت وب‌سایت‌هاست که تمرکزش فقط روی سرعت سایت نیست؛ بلکه فاکتورهای مهم دیگری مثل قابلیت دسترسی (Accessibility)، بهترین روش‌های برنامه‌نویسی (Best Practices) و بهینه‌سازی برای موتورهای جستجو (SEO) را هم بررسی می‌کند. این ابزار در مرورگر کروم به‌صورت داخلی قرار دارد و توسعه‌دهنده یا سئوکار می‌تواند تنها با چند کلیک، یک گزارش فنی دقیق از عملکرد صفحه دریافت کند. نکته جذاب اینجاست که لایت‌هاوس دقیقاً همان معیاری را بررسی می‌کند که گوگل در رتبه‌بندی صفحات به آن‌ها توجه دارد؛ به همین دلیل، نتیجه‌گیری از این ابزار کاملاً قابل اعتماد است و در کنار ابزارهای تست سرعت سایت مثل PageSpeed Insights به‌عنوان یک مرجع جدی تحلیل عملکرد وب استفاده می‌شود.

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های Lighthouse این است که امکان اجرای تست در حالت‌های مختلف وجود دارد؛ مثلاً شبیه‌سازی موبایل با سرعت اینترنت پایین یا شرایط سخت شبکه که به‌خوبی نشان می‌دهد تجربه کاربران واقعی چگونه است. همچنین امکان دانلود گزارش‌ها به‌صورت JSON یا HTML برای توسعه‌دهندگان فراهم شده تا بتوانند روند بهینه‌سازی را مرحله‌به‌مرحله پیگیری کنند. برای وب‌سایت‌های وردپرسی، استفاده از لایت‌هاوس کمک می‌کند متوجه مشکلات ساختاری مثل تأخیر در اجرای اسکریپت‌های افزونه‌ها شوید و دقیقاً بدانید چه اقداماتی برای افزایش سرعت لود سایت لازم است. این ابزار مکمل فوق‌العاده‌ای برای PageSpeed Insights و GTmetrix محسوب می‌شود.

مقایسه مزایا و معایب

مزایا PageSpeed Insights

• بهترین گزینه برای تست سرعت سایت در گوگل و بهبود سئو
• دارای داده‌های واقعی کاربران (Field Data)
• ارائه پیشنهادهای دقیق برای بالا بردن سرعت سایت وردپرس
• کاملاً رایگان، قابل‌استفاده برای همه کاربران
• تمرکز بر Core Web Vitals که معیار اصلی رتبه‌بندی است

معایب PageSpeed Insights

• عدم امکان انتخاب سرور تست سرعت سایت
• گزارش‌های گاهی پیچیده برای افراد مبتدی
• نتایج ممکن است در هر بار اجرا متفاوت باشد
• جزئیات فنی waterfall را نمایش نمی‌دهد
• برای کاربران ایرانی فیلتر است

مزایا GTmetrix

• نمایش waterfall برای تحلیل جزئی منابع کند
• امکان انتخاب موقعیت جغرافیایی تست
• قابلیت شبیه‌سازی انواع اینترنت و موبایل
• ارائه ویدیو از روند بارگذاری صفحه

معایب GTmetrix

• محدودیت نسخه رایگان
• عدم ارائه داده واقعی کاربران
• گاهی امتیازدهی آن با معیارهای گوگل متفاوت است

مزایا Lighthouse

• نمایش قابلیت‌های قابل‌بهبود به‌صورت اولویت‌بندی شده
• امکان شبیه‌سازی شرایط واقعی موبایل و اینترنت آهسته
• رایگان و قابل‌اجرا در کروم بدون نیاز به ثبت‌نام
• قابل‌استفاده برای توسعه‌دهندگان با خروجی قابل‌تحلیل JSON

معایب Lighthouse

• نداشتن داده‌های واقعی کاربران مثل CrUX
• نتایج ممکن است در هر اجرای تست متفاوت باشد
• بیشتر برای افراد فنی مناسب است تا کاربران عادی
• تنها روی یک URL تست انجام می‌دهد و تحلیل کلی سایت ارائه نمی‌دهد
• از سروری که اینترنت شما به آن متصل است درخواست می‌دهد و به سرورهای دیگر درخواست ارسال نمی‌کند

جمع‌بندی

در نهایت وقتی صحبت از تست سرعت سایت وردپرسی، بهینه‌سازی سرعت سایت وردپرس و تشخیص دقیق دلیل پایین بودن سرعت سایت می‌شود، نمی‌توان تنها به یک ابزار تکیه کرد. PageSpeed Insights بهترین گزینه برای زمانی است که بخواهیم مطمئن شویم سایت ما از دید گوگل عملکرد درستی دارد و معیارهای Core Web Vitals رعایت شده است. در مقابل GTmetrix یک ابزار بسیار دقیق برای تحلیل فنی و مرحله‌به‌مرحلهٔ روند بارگذاری وب‌سایت‌هاست. اما Lighthouse نگاه جامع‌تری نسبت به کیفیت کلی وب‌سایت دارد. این ابزار نه‌تنها روی سرعت و عملکرد تمرکز می‌کند، بلکه سئو تکنیکال، امنیت و دسترس‌پذیری کاربران را نیز در نظر می‌گیرد.